MVC (Model-View-Controller), yazılım geliştirme süreçlerinde kullanılan popüler bir mimari desenidir. Uygulamaları daha düzenli, modüler ve yönetilebilir hale getirmek için tasarlanmıştır. MVC modeli, bir uygulamanın üç ana bileşene ayrılmasını sağlar: Model, View ve Controller.
MVC Bileşenleri
- Model (Veri ve İş Mantığı Katmanı)
- Uygulamanın veri yapısını ve iş mantığını içerir.
- Veritabanı işlemleri ve iş kurallarını yönetir.
- Veri alma, saklama, güncelleme ve silme işlemlerini gerçekleştirir.
- Kullanıcı bilgilerini veritabanında saklayan bir sınıf.
- Ürünlerin fiyatını ve stok durumunu yöneten bir nesne.
- View (Görsel Arayüz Katmanı)
- Kullanıcıya gösterilen içerik ve arayüzü temsil eder.
- HTML, CSS ve JavaScript gibi teknolojilerle oluşturulur.
- Model’den gelen veriyi ekranda görselleştirir.
- Bir e-ticaret sitesinde ürün listesinin görüntülenmesi.
- Kullanıcı giriş ekranı ve form elemanları.
- Controller (Denetleyici Katmanı)
- Kullanıcıdan gelen istekleri işler ve ilgili Model ve View bileşenlerine yönlendirir.
- Model’den veri alır ve bu veriyi View’a gönderir.
- Uygulama iş akışını yönetir.
- Bir kullanıcının giriş yapma talebini işleyen sınıf.
- Ürün sepete eklendiğinde, Model’den veriyi alıp View’a gönderen bir denetleyici.
MVC’nin Çalışma Mantığı
- Kullanıcı bir işlem başlatır (örneğin, giriş yap butonuna tıklar).
- Controller, kullanıcı isteğini alır ve uygun işlemi belirler.
- Model, gerekli veriyi işler veya veritabanından alır.
- View, Model’den gelen veriyi ekranda gösterir.
- Kullanıcı arayüzü güncellenir ve işlem tamamlanır.
MVC’nin Kullanım Alanları
✔ Web Geliştirme: ASP.NET, Django, Ruby on Rails gibi çerçeveler MVC mimarisini kullanır.
✔ Masaüstü Uygulamaları: JavaFX, PyQt gibi teknolojiler MVC yapısını destekler.
✔ Mobil Uygulamalar: iOS (Cocoa MVC), Android (MVC + MVVM) mimarilerini kullanır.
MVC’nin Avantajları
✔ Kodun Daha Düzenli ve Modüler Olmasını Sağlar: Her katman belirli bir sorumluluğa sahiptir, bu da kod yönetimini kolaylaştırır.
✔ Yeniden Kullanılabilirlik ve Esneklik Sağlar: Model ve View birbirinden bağımsız olduğu için farklı arayüzlerde aynı veri kullanılabilir.
✔ Kolay Bakım ve Geliştirme: Uygulama bileşenleri ayrıldığı için değişiklikler daha az hata ile yapılabilir.
✔ Test Edilebilirlik: Model ve Controller bağımsız olduğu için birim testlerin uygulanmasını kolaylaştırır.
Sonuç
MVC, büyük ve karmaşık projeleri daha yönetilebilir hale getiren bir yazılım mimarisidir. Model, View ve Controller katmanlarını ayırarak, uygulama geliştirme sürecini daha verimli ve ölçeklenebilir hale getirir. Web, masaüstü ve mobil uygulamalarda yaygın olarak kullanılan MVC, modern yazılım geliştirme süreçlerinde önemli bir mimari yaklaşımdır.
