Döviz, bir ülkenin para birimi dışında kalan yabancı para birimlerini ifade eder. Uluslararası ticaret, turizm, yatırım ve finansal işlemlerde kullanılan döviz; genellikle Amerikan doları (USD), Euro (EUR), İngiliz sterlini (GBP) gibi yaygın para birimlerini kapsar.
Döviz Türleri:
Efektif Döviz: Fiziksel olarak elde bulunan yabancı para (banknot veya madeni para).
Kaydi Döviz: Banka hesaplarında bulunan ve fiziksel karşılığı olmayan döviz miktarı.
Döviz Kurları:
Döviz alım-satım işlemlerinde kullanılan fiyatlara “döviz kuru” denir. Genellikle şu şekilde sınıflandırılır:
- Merkez Bankası kuru: Resmi ve gösterge niteliğindedir.
- Serbest piyasa kuru: Arz-talep dengesine göre belirlenir.
- Bankaların kuru: Kurumlar arası değişkenlik gösterebilir.
Dövizin Kullanım Alanları:
✔ İthalat ve ihracat ödemeleri
✔ Yatırım ve tasarruf amaçlı döviz alımı
✔ Turizm ve yurtdışı harcamalar
✔ Uluslararası borçlanma ve ticari işlemler
Dövizin Ekonomiye Etkisi:
- Döviz kuru artışı, ithalatı pahalılaştırırken ihracatı cazip hale getirebilir.
- Aşırı kur dalgalanmaları enflasyon, maliyet artışı ve ekonomik belirsizliklere yol açabilir.
- Merkez bankaları döviz rezervlerini kullanarak para politikalarını yönetebilir.
Sonuç:
Döviz, küresel ekonominin vazgeçilmez bir parçasıdır. Hem bireyler hem işletmeler hem de devletler için önemli bir finansal araç olan döviz; kur hareketleriyle ekonomileri doğrudan etkileyebilir. Bu nedenle döviz piyasalarının dikkatle izlenmesi ve anlaşılması büyük önem taşır.
